u ambijentu Crkve Sv. Ivana Krstitelja u Kraljevoj Sutjesci održan je drugi koncert naslovljen simbolično “Anima Aeterna”. Ovoga puta, naglasak je bio, kako na solističkim, tako i zajedničkim izvedbama renomiranih evropskih i internacionalnih koncertnih umjetnika sa zavidnim karijerama. Muzičari koje je za potrebe koncerta u Kraljevoj Sutjesci okupila violinistica i umjetnička i izvršna direktorica festivala Andrea Nikolić činili su respektabilan sastav sa veoma interesantnim i raznovrsnim programom. Baroknom segmentu sačinjenom od trio sonata Georga Phillipa Telemanna (1681-1767) i Johanna Dismasa Zelenke (1679-1745) znalački je pridružena selekcija savremenih djela Györgija Kurtága (1926), Hansa Wernera Henzea (1926-2012), Johanne Doderer (1969), Grażyne Bacewicz (1909-1969) i Friedricha Cerhe (1926-2023), dok je svojevrsni vremenski most od jednog ka drugom dijelu repertoara načinjen izvedbom djela kasnoromantičkog kompozitora Reinholda Glièrea (1875-1956). Pored violinistice Nikolić, na koncertu su se predstavili solisti renomiranog bečkog sastava za modernu muziku Klangforum Wien - oboist Markus Deuter i kontrabasist Evan Hulbert, a koncertnu večer upotpunili su i oboistica Ivana Nikolić i čembalist Miron Konjević.
Nastup je započeo izvrsni Markus Deuter snažnom i upečatljivom izvedbom efektnog komada In nomine na engleskom rogu mađarskog majstora savremenog kompozitorskog izraza i po mnogima posljednjeg živućeg kompozitora koji utjelovljuje vezu sa poslijeratnom evropskom muzičkom avangardom Györgija Kurtága. Kontrabasist Evan Hulbert predstavio se Serenadom, interesantnim solističkim djelom njemačkog kompozitora Hansa Wernera Henzea. Kontrabas, kao instrument koji u orkestarskoj i kamernoj koncertnoj praksi uglavnom pruža ulogu potpore tembarski višim, solistički orijentisanim dionicama drugih instrumenata, u promišljenoj i izražajnoj izvedbi Evana Hulberta razotrkrio se u moći i raskoši širokog spektra tehničkih i ekspresivnih mogućnosti. Izvedba prvog i drugog stavka Trio sonate br. 2 u g-molu za dvije oboe, kontrabas i čembalo češkog baroknog majstora Johanna Dismasa Zelenke podarila je publici prvu kamernu izvedbu u toku koncertne večeri. Neortodoksan pristup “lomljenja” izvedbe jednog višestavačnog djela na dva dijela između kojih je umetnuta izvedba neke druge kompozicije, nov je i svjež pristup koncepciji koncertnog događaja čiji je cilj primarno održavanje pažnje publike nenaviknute na stereotipno praćenje koncertnog repertoara. Zelenkina Trio sonata “prelomljena” je solističkim izvedbama Andree Nikolić, a radilo se o Kadenci br. 3 austrijske savremene kompozitorice Johanne Doderer, te Poljskom capricciu poljsko-litvanske kompozitorice Grażyne Bacewicz. Andrea Nikolić je izvedbom djela Doderer i Bacewicz još jednom demonstrirala svoj znalački i studiozan pristup protkan težnjom da se pronikne u najdelikatnije izvođačke i kompozicione segmente ovih djela. Izvedba Zelenkine sonate donijela je zajednički nastup Deutera, Ivane Nikolić, te Mirona Konjevića i Evana Hulberta, koji su u ovoj sonati zauzeli ulogu continua. Dok su Deuter i Nikolić imali kompleksan, ali u konačnici uspješan zadatak zajednički donijeti virtuozne melodijske odsjeke, te balansirati međusobno slaganje boja svojih instrumenata, čembalist Konjević i kontrabasist Hulbert su pružali čvrst oslonac, međusobno veoma iskoordiniranim zvukom.
Drugi dio koncerta započeli su Andrea Nikolić i Evan Hulbert izvedbom Preludija i Gavotte za violinu i kontrabas iz Huit morceaux Reinholda Glièrea. Dinamični spoj violine i kontrabasa u izvedbi pomenutih stavova, kao i kasnijoj izvedbi Berceuse, Intermezza i Scherza iz istog djela, donio je bogatstvo tembarskih kontrasta utjelovljeno u skladnom tehničkom i interpretativnom nadopunjavanju Nikolić i Hulberta. Ostatak drugog dijela koncerta donio je kratku, ali veoma efektnu izvedbu prvog komada iz zbirke Gedankensplitter savremenog austrijskog kompozitora Friedricha Cerhe u interpretaciji oboistice Ivane Nikolić, kao i još jednu zajedničku izvedbu svih učesnika na Trio sonati u g molu za obou, violinu, kontrabas i čembalo, velikana barokne muzike Georga Phillipa Telemanna. Ivana Nikolić izvedbom Cerhinog djela pokazala je zavidan nivo tehničkog umijeća u interpretaciji savremenog repertoara za obou, donijevši tako vrijednu solističku izvedbu domaćoj publici. I za kraj, Telemannova Trio sonata u izvedbi oboista Deutera i Nikolić u alternaciji po stavovima, te sa violinisticom Andreom Nikolić, kao i Konjevićem i Hulbertom ponovo u ulozi dionice continua, donijela je kantabilnost i visok nivo međusobne koordinacije, što je ovu izvedbu učinilo vrhunskim završetkom ovog programski raznovrsnog, ali bogatog koncerta.
Kao zahvala publici koja je umjetnike ispratila dugotrajnim aplauzom i stojećim ovacijama, odsvirane su kompozicije Astora Piazzole J’attend i Adios Nonino, te Gabrielova soba Enia Morriconea.
Koncert Anima Aeterna bio je jedinstven u svakom segmentu svog održavanja - počevši od učesnika međunarodnog renomea, lokacije, do repertoara čiji koncept ali i način realizacije upućuje na prožimanje vječnosti i sadašnjeg trenutka, ali i hrabro gledanje ka onome što tek treba biti. Iskoraci izgledaju veliki samo dok još uvijek nisu učinjeni, a Vareš Classic Festival svoje repertoarske, ali i koncepcijske iskorake sa svakim novim koncertom hrabro nastavlja praviti.
Piše: Senka Hodžić, muzička urednica u odjelu Muzičke produkcije BHRT-a za VaClaF
Foto Mladenko Marijanović
